บทความส่งเสริมกระบวนการคิดสำหรับเด็ก
โดย : รองศาสตราจารย์ ดร.นภเนตร ธรรมบวร อดีตผู้อำนวยการโรงเรียนสาธิตละอออุทิศ
จากหนังสือ : ๗๐ปี โรงเรียนสาธิตละอออุทิศ
พ่อแม่ส่วนใหญ่มักจะเชื่อมโยงคำว่า "เรียนเก่ง" กับ "คิดเป็น" เข้าด้วยกัน โดยเชื่อว่า
ถ้าลูกเรียนหนังสือเก่งแล้ว ลูกจะสามารถคิดเป็นด้วย ซึ่งในความเป็นจริงแล้ว
คำว่า “เรียนเก่ง” กับคำว่า “คิดเป็น” นั้นไม่ได้ไปด้วยกันเลย บางครั้งคนที่เรียนเก่งอาจไม่จำเป็นต้องคิดเป็น
หรือคนที่คิดเป็นอาจไม่จำเป็นต้องเป็นคนเรียนเก่งก็ได้ ซึ่งตัวอย่างก็มีปรากฏให้พบเห็นอยู่ไม่น้อย
ในสังคมไทยปัจจุบัน เช่น การที่บุคคลที่มีการศึกษาสูง ซึ่งเรามักยกย่องว่าเป็นคนเรียนดี เรียนเก่ง
แล้วแก้ปัญหาชีวิตของตนโดยการเบียดเบียน หรือทำร้ายชีวิตทั้งของตนเองและผู้อื่น
ถ้าลูกเรียนหนังสือเก่งแล้ว ลูกจะสามารถคิดเป็นด้วย ซึ่งในความเป็นจริงแล้ว
คำว่า “เรียนเก่ง” กับคำว่า “คิดเป็น” นั้นไม่ได้ไปด้วยกันเลย บางครั้งคนที่เรียนเก่งอาจไม่จำเป็นต้องคิดเป็น
หรือคนที่คิดเป็นอาจไม่จำเป็นต้องเป็นคนเรียนเก่งก็ได้ ซึ่งตัวอย่างก็มีปรากฏให้พบเห็นอยู่ไม่น้อย
ในสังคมไทยปัจจุบัน เช่น การที่บุคคลที่มีการศึกษาสูง ซึ่งเรามักยกย่องว่าเป็นคนเรียนดี เรียนเก่ง
แล้วแก้ปัญหาชีวิตของตนโดยการเบียดเบียน หรือทำร้ายชีวิตทั้งของตนเองและผู้อื่น
สำคัญสำหรับคุณพ่อคุณแม่คงไม่ใช่คำถามที่ว่า “ทำอย่างไรให้ลูกเรียนเก่ง” แต่น่าจะเป็นคำถามที่ว่า
“ทำอย่างไรให้ลูกคิดเป็น และสามารถใช้ชีวิตในการอยู่ร่วมกับผู้อื่นในสังคมที่มีแต่ความเปลี่ยนแปลงได้อย่างมีความสุข” มากกว่า และการที่จะส่งเสริมให้ลูกคิดเป็นนั้น คุณพ่อคุณแม่ควรจะต้องปฏิบัติตามแต่ละข้อ ดังต่อไปนี้
“ทำอย่างไรให้ลูกคิดเป็น และสามารถใช้ชีวิตในการอยู่ร่วมกับผู้อื่นในสังคมที่มีแต่ความเปลี่ยนแปลงได้อย่างมีความสุข” มากกว่า และการที่จะส่งเสริมให้ลูกคิดเป็นนั้น คุณพ่อคุณแม่ควรจะต้องปฏิบัติตามแต่ละข้อ ดังต่อไปนี้
เปิดโอกาสให้ลูกคิด และตัดสินใจด้วยตนเองบ้าง
1. เปิดโอกาสให้ลูกได้เผชิญกับปัญหาหรือความยากลำบากในชีวิตบ้าง
เพราะโดยส่วนใหญ่แล้วคนไทยเลี้ยงลูกแบบประคบประหงม ทำให้ลูกแทบจะทุกอย่างมักแก้ปัญหาให้ลูกเพียง
เพราะคำว่า "ลูกยังเล็กอยู่ ยังทำไม่ได้" ซึ่งในหลักความเป็นจริงแล้วเด็กก็ทำอะไรได้เหมือนกัน เพียงแต่เราต้องให้
เวลา ให้โอกาสเขา และคุณพ่อคุณแม่ต้องลองให้ลูกเผชิญและแก้ไขปัญหาด้วยตนเอง เขาจะได้เกิดการเรียนรู้และ
รู้จักแก้ปัญหาที่แท้จริง
เพราะโดยส่วนใหญ่แล้วคนไทยเลี้ยงลูกแบบประคบประหงม ทำให้ลูกแทบจะทุกอย่างมักแก้ปัญหาให้ลูกเพียง
เพราะคำว่า "ลูกยังเล็กอยู่ ยังทำไม่ได้" ซึ่งในหลักความเป็นจริงแล้วเด็กก็ทำอะไรได้เหมือนกัน เพียงแต่เราต้องให้
เวลา ให้โอกาสเขา และคุณพ่อคุณแม่ต้องลองให้ลูกเผชิญและแก้ไขปัญหาด้วยตนเอง เขาจะได้เกิดการเรียนรู้และ
รู้จักแก้ปัญหาที่แท้จริง
2. ส่งเสริมให้ลูกมีความรับผิดชอบ
โดยการหัดให้เขาได้รับผิดชอบสิ่งต่างๆ ด้วยตนเอง
โดยการหัดให้เขาได้รับผิดชอบสิ่งต่างๆ ด้วยตนเอง
3. ฝึกให้ลูกได้ช่วยงานบ้าน
งานบ้านสำหรับเด็กควรเป็นงานที่ง่าย เช่น กวาดบ้าน ถูบ้าน รถน้ำต้นไม้เป็นต้น
งานบ้านสำหรับเด็กควรเป็นงานที่ง่าย เช่น กวาดบ้าน ถูบ้าน รถน้ำต้นไม้เป็นต้น
4. ส่งเสริมความอยากรู้อยากเห็นของลูก
ข้อนี้เป็นสิ่งสำคัญที่สุด เพราะโดยธรรมชาติของเด็กแล้วจะชั่งถาม
ช่างสังเกต พ่อแม่ชอบบ่นลูกเมื่อเวลาลูกถามว่า "รำคาญ" "ถามไรเยอะแยะ" "อย่าถามมากได้มั้ย"
คำพูดเหล่านี้แหละที่จะปิดกั้นความคิดของเด็ก เพราะเมื่อพ่อแม่ตอบกลับมาแบบนั้น
ลูกก็จะคิดว่าตนเองผิด การถามมากไม่ดี เค้าก็จะไม่กล้าถาม และไม่ได้รูในสิ่งที่เขาอยากรู้
ข้อนี้เป็นสิ่งสำคัญที่สุด เพราะโดยธรรมชาติของเด็กแล้วจะชั่งถาม
ช่างสังเกต พ่อแม่ชอบบ่นลูกเมื่อเวลาลูกถามว่า "รำคาญ" "ถามไรเยอะแยะ" "อย่าถามมากได้มั้ย"
คำพูดเหล่านี้แหละที่จะปิดกั้นความคิดของเด็ก เพราะเมื่อพ่อแม่ตอบกลับมาแบบนั้น
ลูกก็จะคิดว่าตนเองผิด การถามมากไม่ดี เค้าก็จะไม่กล้าถาม และไม่ได้รูในสิ่งที่เขาอยากรู้
ฉะนั้น คุณพ่อคุณแม่ควรรักลูกให้ถูกวิธี คอยให้กำลังใจ สนับสนุน และให้โอกาสเขาได้ลองทำสิ่งต่างๆ
แล้วลูกของคุณจะกลายเป็นเด็กที่ "คิดเป็น"
แล้วลูกของคุณจะกลายเป็นเด็กที่ "คิดเป็น"
ไม่มีความคิดเห็น:
แสดงความคิดเห็น